Τι είναι η Παιγνιοθεραπεία;
Η παιγνιοθεραπεία είναι μια μορφή αξιολόγησης, εντοπισμού και αντιμετώπισης ψυχολογικών διαταραχών που γίνεται μέσω του παιχνιδιού. Είναι μια μέθοδο που βασίζεται περισσότερο στη συμβολική έκφραση και λιγότερο στον λόγο, σεβόμενη πάντα τους ρυθμούς και τις ανάγκες των παιδιών.
Τα παιδιά δεν χρειάζεται να εξηγήσουν τι ακριβώς τα απασχολεί, διότι χρησιμοποιούν το παιχνίδι σύμφωνα με τις δικές τους ικανότητες και ρυθμό ώστε να εκφράσουν συμβολικά τις ανησυχίες τους, τις επιθυμίες και τους φόβους τους. Με αυτό τον τρόπο, το παιχνίδι θεωρείται το φυσικότερο μέσο επικοινωνίας και έκφρασης όπου τα παιδιά μπορούν να εξερευνούν, να ανακαλύπτουν και να μαθαίνουν τον κόσμο γύρω τους.
Η Παιγνιοθεραπεία γίνεται σε ατομικό ή/και σε ομαδικό επίπεδο;
Η παιγνιοθεραπεία παρέχει ένα χώρο απόλυτης ασφάλειας και εμπιστοσύνης και μπορεί να εφαρμοστεί εξελικτικά, διαγνωστικά, προληπτικά και θεραπευτικά είτε σε ατομικό επίπεδο είτε σε ομαδικό ανάλογα πάντα τις δυσκολίες των παιδιών. Συνήθως, το παιδί ή ο έφηβος ξεκινά τη θεραπεία σε ατομικό επίπεδο διότι είναι πολύ σημαντικό και απαραίτητο να αποκτήσει πρώτα κάποιες δεξιότητες τις οποίες έπειτα θα εξασκήσει και θα γενικεύσει στο πλαίσιο μια ομάδας. Οι ομάδες απαρτίζονται από 3 έως 5 άτομα που βρίσκονται στην ίδια ηλικιακή ομάδα και με παρόμοιες δυσκολίες.
Σε ποιους απευθύνεται η Παιγνιοθεραπεία;
Η παιγνιοθεραπεία εφαρμόζεται σε παιδιά ηλικίας 2,5 έως 12 ετών, από την στιγμή δηλαδή που κατακτάτε το συμβολικό παιχνίδι μέχρι τα πρώτα στάδια της εφηβείας.
- Παιδιά με προβλήματα συμπεριφοράς
- Εκρήξεις θυμού και επιθετικότητας
- Συναισθηματικά προβλήματα, όπως θλίψη, φοβίες, άγχος
- Μειωμένη αυτοπεποίθηση
- Σχολική άρνηση
- Κάποιο τραύμα
- Συναισθηματικός δεσμός
- Δυσκολία διαχείρισης διαζυγίου
- Δυσκολία διαχείρισης νέου μέλους στην οικογένεια
- Διαταραχές ύπνου ή όρεξης
- Σχολικός εκφοβισμός
- Μαθησιακές δυσκολίες
- ΔΕΠ-Υ
- Πένθος
- Δυσκολία επικοινωνίας
- Κοινωνική περιθωριοποίηση
- Διαταραχές σίτισης
- Κακοποίηση
- Εθισμοί
Η παιγνιοθεραπεία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ενήλικες;
Η παιγνιοθεραπεία απευθύνεται και σε ενήλικες, είτε σε ατομικό είτε σε ομαδικό επίπεδο. Η χρήση συμβολικών τρόπων επικοινωνίας επιτρέπει στους θεραπευόμενους να εκφραστούν με ασφάλεια και τους επιτρέπει να αγγίξουν θέματα που τους απασχολούν, τα οποία πιθανόν να μην μπορούσαν να διαχειριστούν αλλιώς.
Το παιχνίδι ρόλων για παράδειγμα, είναι μια τεχνική που χρησιμοποιείται ευρέως στη παιγνιοθεραπεία που ενσωματώνεται σε τέτοιες τυπικές θεραπείες ενηλίκων. Η δημιουργική γραφή, η μουσική και η τέχνη μπορούν να προσαρμοστούν για θεραπευτικούς σκοπούς.
Πως λειτουργεί η παιγνιοθεραπεία;
Αρχικά ο παιγνιοθεραπευτής έρχεται σε επαφή και συνεργάζεται με ανθρώπους που γνωρίζουν και ενδιαφέρονται για το παιδί. Με αυτόν τον τρόπο ορίζεται το θεραπευτικό πλαίσιο και πλάνο ανάλογα με την ανάγκη και το αίτημα που εκφράζεται. Καθοριστική σημασία έχει η καλή συνεργασία και επικοινωνία όσων εμπλέκονται στη ζωή του παιδιού καθώς αυτό συντελεί και στην αποτελεσματικότητα της θεραπευτικής διαδικασίας.
Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ο θεραπευτής δημιουργεί ένα άνετο και ασφαλές περιβάλλον στο οποίο το παιδί μπορεί να παίζει με όσο το δυνατόν λιγότερα όρια. Ο χώρος της παιγνιοθεραπείας είναι εξοπλισμένος από ειδικά επιλεγμένα παιχνίδια που έχουν σκοπό να ενθαρρύνουν το παιδί να εκφράσει τα συναισθήματά του και να αναπτύξει υγιείς συμπεριφορές. Μέσα από την αλληλεπίδραση που έχει το παιδί με τα αντίστοιχα παιχνίδια αλλά και με τον τρόπο που έχει επιλέξει να παίζει επιτρέπει στον θεραπευτή να μάθει για συγκεκριμένες σκέψεις και συναισθήματα που για ένα παιδί ίσως είναι δύσκολο να εκφράσει λεκτικά.
Τι παιχνίδια χρησιμοποιούνται;
Αρχικά, τα παιδιά που βρίσκονται σε θεραπεία επιτρέπεται να παίζουν όπως θέλουν. Καθώς προχωρά η θεραπεία, ο θεραπευτής μπορεί να ξεκινήσει να εισάγει συγκεκριμένα αντικείμενα ή δραστηριότητες παιχνιδιού που σχετίζονται με τα ζητήματα που αντιμετωπίζει το παιδί.
Τα παιχνίδια που χρησιμοποιούνται μπορεί να περιλαμβάνουν την ζωγραφική, τον πηλό, τις μαριονέτες, τις θεραπευτικές ιστορίες, το παιχνίδι με άμμο, την πλαστελίνη, τις μάσκες, τα παιχνίδια ρόλων, LEGO ή άλλα παιχνίδια κατασκευής, τα ρούχα, τα λούτρινα ζωάκια, κούκλες, κουκλόσπιτο. Ο θεραπευτής επίσης μπορεί να εφαρμόσει τη χρήση εργαλείων και τεχνικών όπως τη μουσική, τον χορό και την κίνηση, την θεραπευτική αφήγηση και τη δημιουργική οπτικοποίηση.
Ποια είναι τα οφέλη;
Μερικά από τα οφέλη της παιγνιοθεραπείας είναι:
- Αυξάνει την αυτοπεποίθηση και βελτιώνει την αυτοεικόνα τους
- Επεξεργάζονται καλύτερα τους φόβους τους
- Κατανοούν τον κόσμο γύρω τους
- Διαχειρίζονται καλύτερα καταστάσεις που τους προκαλούν ένταση
- Η εκμάθηση επίλυσης προβλημάτων και η αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής
- Εκφράζουν τα συναισθήματά τους, τις σκέψεις τους και τους προβληματισμούς τους
- Διευκόλυνση της επικοινωνίας προσωπικών προβλημάτων και ανησυχιών
- Αποκτούν καλή σχέση με τον εαυτό τους
- Ενθάρρυνση και ενίσχυση της δημιουργικότητας
- Η εισαγωγή νέων τρόπων σκέψης
- Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων
- Μειώνει το άγχος
- Ελέγχουν τον θυμό τους και αποκτούν μηχανισμούς αυτορρύθμισης
- Δημιουργούν υγιείς σχέσεις με την οικογένεια τους και τους συνομηλίκους τους
Πως εμπλέκονται οι γονείς;
Αν και το παιχνίδι ανάμεσα στον θεραπευτή και το παιδί είναι απόρρητο, οι γονείς μπορούν να ενημερώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα από τον θεραπευτή για την πορεία της θεραπείας, που βρίσκεται θεραπευτικά το παιδί, ποιες είναι οι ανάγκες του και τι ακριβώς χρειάζεται καθώς και τι θέμα διαπραγματεύεται μέσω του παιχνιδιού του. Ο στόχος μιας παιγνιοθεραπείας είναι ο γονέας παράλληλα με τον θεραπευτή, να πλαισιώνουν κατάλληλα το παιδί έτσι ώστε να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή θεραπευτική πρόοδος και εξέλιξη.
Για να διαβάσετε περισσότερα:
Τραυλισμός – Αξιολόγηση & Αντιμετώπιση
Τρέχουν σάλια από το στόμα του παιδιού μου, να ανησυχώ;
